ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΑΣΚΤ
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΙΚΟΥ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΚΕΝΤΖΙ ΜΙΖΟΓΚΟΥΤΣΙ (1898-1956).
Αίθουσα Ντε Κίρικο, είσοδος ελεύθερη.
Παρασκευή 19 Απριλίου 2024 H Πεντάμορφη και το Τέρας (Κοκτό, 1946) (ασπρόμαυρη 96 λεπτ.) [La Belle et la Bête, Beauty and the Beast]
Ξαναγραμμένη από τον Κοκτό (1889-1963), βασισμένη στο παραμύθι του 1740 της Ζαν-Μαρί Λεπρένς ντε Μπομόν, η ομότιτλη ταινία «Λα Μπελ ε λα Μπετ», αποτελεί μια ρομαντική, ονειρική φαντασίωση. Η τεχνητή κατασκευή της εικόνας γίνεται αμέσως εμφανής, καθώς και η συγγραφική φωνή του Κοκτό, η οποία απευθύνεται άμεσα στον θεατή, κάνοντας έκκληση στην πίστη του σε όσα πρόκειται να ακολουθήσουν.
“Στόχος μου θα ήταν να κάνω το Τέρας τόσο ανθρώπινο, τόσο συμπαθητικό, τόσο ανώτερο από τους ανθρώπους, ώστε η μεταμόρφωσή του σε γοητευτικό Πρίγκιπα να είναι τρομερό πλήγμα για την Πεντάμορφη” είχε δηλώσει ο Κοκτό. Όπως απέδειξε, μετέφερε με ευκολία τα ζωγραφικά και ποιητικά του χαρίσματα στην οθόνη, δημιουργώντας μια μαγεμένη ταινία μ’ ένα ιδιαίτερο φως.
“Η μέθοδός μου”, έγραψε ο Κοκτό (1889-1963) στην αρχή του ημερολογίου του για τα γυρίσματα της ταινίας Η Πεντάμορφη και το Τέρας, “είναι απλή: να μη στοχεύω στην ποίηση. Αυτή πρέπει να έρθει από μόνη της. Η απλή ψιθυριστή αναφορά του ονόματός της την τρομάζει”. Αν επιτυγχάνει στην ταινία του τη μαγεία, είναι ένα είδος μαγείας τραχύ και χειροπιαστό. Οι στερήσεις της περιόδου του πολέμου ευθύνονται για το γεγονός ότι δεν γυρίστηκε έγχρωμη, όπως επιθυμούσε ο Κοκτό – όσο δύσκολο κι αν είναι να φανταστεί κανείς την ταινία εκτός της ασπρόμαυρης παλέτας της φωτογραφίας του Αλεκάν, που διακρίνει προσεκτικά μεταξύ μιας ηλιόλουστης συνηθισμένης πραγματικότητας και της επικράτειας του Τέρατος και της νύχτας. Ενόσω ο Κοκτό διαπιστώνει πόσο καταπιεστικός είναι ο κόσμος που κατοικούν η Πεντάμορφη και ο έμπορος πατέρας της, κάνει ακόμα πιο αλλόκοτη την ανακάλυψη, από τον βασανισμένο έμπορο, ενός περάσματος στο βασίλειο του Τέρατος.
Είναι σαν να διαρρηγνύει μια ραφή, και μας μεταφέρει από το ομιχλώδες δάσος, στην αίθουσα με τα ανθρώπινα χέρια που απλώνουν τα καντήλια των οποίων οι φλόγες ανάβουν μόνες τους. Μας υποβάλλει έτσι σε μια τελετή μύησης που επιτεύχθηκε με κινηματογράφηση της δράσης ανάποδα, και γυρίστηκε όχι από τον Κοκτό αλλά από τον Ρενέ Κλεμάν (1913–1996), που τον αντικατέστησε για όσο διάστημα χρειάστηκε να νοσηλευτεί κατά τα γυρίσματα της ταινίας.
Τα κοστούμια και τα σκηνικά της ταινίας “Η Πεντάμορφη και το Τέρας (Κοκτό, 1946) είναι εμπνευσμένα από τις εικονογραφήσεις και τις γκραβούρες του Gustave Doré (1832-1883).
Το πρόσωπο του Τέρατος, που έχει ως πρότυπο το χάσκι του Μαρέ, έγινε με μακιγιάζ και προσθετικές. Η διαδικασία εφαρμογής ήταν επίπονη για τον Μαρέ, αγαπημένο και πρωταγωνιστή στις ταινίες του Κοκτό (1889-1963), όμως είναι τέτοια η ερμηνεία του, που άξιζε κάθε κόπο. Οι μεταπολεμικές συνθήκες είχαν ως αποτέλεσμα ελλείψεις σε εξοπλισμό, τρόφιμα, ηλεκτρικό ρεύμα, και υλικά για σκηνικά και κοστούμια. Παρόλα αυτά, και παραβλέποντας την κακή του υγεία, ο Κοκτό και η ομάδα του, με τον σκηνοθέτη Ρενέ Κλεμάν (1913–1996) ως τεχνικό σύμβουλο, ζωντάνεψαν (κυριολεκτικά) το συνηθισμένο περιβάλλον της αγροικίας και του πύργου του Τέρατος, με την κυριαρχία της μαγείας, και δημιούργησαν έναν κόσμο βαθιάς συγκίνησης.
Λα Μπελ ε λα Μπετ ΤΕΤ-Α-ΜΠΕΤ: Η Ζοζέτ Ντέι και ο Ζαν Μαρέ στη φωτό.
Σκηνοθεσία, σενάριο: Ζαν Κοκτό. Φωτογραφία: Ανρί Αλεκάν. Μουσική: Ζορζ Ορίκ. Παίζουν: Ζοζέτ Ντέι (Πεντάμορφη), Ζαν Μαρέ (Τέρας), Ναν Ζερμόν, Μίλα Παρλί, Μαρσέλ Αντρέ, Μισέλ Οκλέρ.
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΑΣΚΤ – Κινηματογραφική Λέσχη, Αίθουσα Ντε Κίρικο, Πειραιώς 256, ώρα προβολής 8.00 μ.μ., είσοδος ελεύθερη.
Κάθε Δευτέρα και Τετάρτη στις 8.00 μ.μ., Θεματικά Αφιερώματα,
Κάθε Παρασκευή Κινηματογραφική Λέσχη,
Υπεύθυνη προγράμματος Μαρία Μαμαλίγκα.