ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΑΣΚΤ

ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΙΑΠΩΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ – ΜΕΡΟΣ Γ’. ΚΕΝΤΖΙ ΜΙΖΟΓΚΟΥΤΣΙ (1898-1956)

ΑΙΘΟΥΣΑ ΝΤΕ ΚΙΡΙΚΟ, είσοδος ελεύθερη

Παρασκευή 12 Απριλίου 2024 Χοκουσάι (Τεσιγκαχάρα, 1953) [Hokusai] (ασπρόμαυρη, 23 λεπτ.)

Με αυτό το ντοκιμαντέρ διάρκειας 23 λεπτών, για τη ζωή και το έργο του Κατσουσίκα Χοκουσάι (1760 – 1849), έκανε το ντεμπούτο του ο σκηνοθέτης Χιρόσι Τεσιγκαχάρα (1927-2001). Ο Χοκουσάι ήταν ένας από τους πιο σπουδαίους καλλιτέχνες του στιλ ουκίγιο-ε (εικόνες του επιπλέοντος κόσμου) με ιδιοφυή έλεγχο της σύνθεσης και της τεχνικής. Τα χαρακτικά ουκίγιο-ε απεικονίζουν την καθημερινότητα της περιόδου Έντο (πολεμιστές σούμο, ηθοποιούς του Καμπούκι και οίκους ανοχής) και είχαν απήχηση κυρίως στις κατώτερες τάξεις που μπορούσαν να ταυτιστούν με τα έργα. Ο θαυμασμός του σκηνοθέτη Τεσιγκαχάρα, που σπούδασε και ο ίδιος ζωγραφική, για τον “παλιό τρελό της ζωγραφικής” μεταδίδεται σε αυτή τη σύντομη επισκόπηση του έργου του Χοκουσάι, που διανθίζεται με λεπτομέρειες από τη ζωή του, τα μοτίβα των πινάκων του και την ιστορία της Ιαπωνίας. Η κάμερα διατρέχει τα χαρακτικά και τα σημειωματάριά του, επιτρέποντάς μας να αντιληφθούμε την απίστευτη ικανότητα του ζωγράφου για παρατήρηση και εκλέπτυνση. Τα έργα αρχικά δείχνονται χωρίς ιδιαίτερη τάξη ή αλληλουχία. Όταν όμως η κάμερα σταματά στα χαρακτικά που ανήκουν στη σειρά “Εκατό απόψεις του όρους Φούτζι” οι χαρακτήρες του Χοκουσάι μοιάζουν να ζωντανεύουν.

Ο Τεσιγκαχάρα (1927-2001), καλλιτέχνης και γλύπτης ο ίδιος, με αυτό το ντοκιμαντέρ που αποτελεί έργο τέχνης από μόνο του, αποτίει φόρο τιμής σε έναν άλλο μεγάλο καλλιτέχνη. Η ταινία αποτελείται από μια σειρά από close-ups και εξαιρετικά κοντινά close-ups, στα οποία ο σκηνοθέτης Τεσιγκαχάρα μας οδηγεί σε ένα συγκινητικό ταξίδι μέσα από μια συλλογή των πιο διάσημων έργων του Χοκουσάι. Με την προσθήκη μιας παρτιτούρας παραδοσιακής μουσικής και ηχητικών εφέ, όπως το θρόισμα των κυμάτων και το πέσιμο των σταγόνων της βροχής, ο σκηνοθέτης ζωντανεύει τα κλασικά έργα τέχνης του Χοκουσάι μπροστά στα μάτια των θεατών.

Καθώς η ταινία προχωρά, ανακαλύπτουμε ότι ένα μεγάλο μέρος των πρώτων χρόνων του Χοκουσάι (1760 – 1849) πέρασε σε βασανιστική φτώχεια, παρά την καλλιτεχνική του επιτυχία. Η οικογενειακή ζωή ήταν δύσκολη, καθώς έχασε δύο συζύγους σε νεαρή ηλικία, και δεν ξαναπαντρεύτηκε. Αντ’ αυτού, αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής του στην τέχνη του. Παρόλο που είχε δηλώσει ότι θα γινόταν πραγματικός ζωγράφος στα 100 του χρόνια, απεβίωσε στα 90, αφήνοντας πίσω του μια κληρονομιά που διαρκεί έως σήμερα και μια τεράστια συλλογή έργων τέχνης που αντιπροσωπεύει σχεδόν το δεύτερο μισό της περιόδου Έντο.

O σκηνοθέτης Τεσιγκαχάρα (1927-2001) χρησιμοποιεί ένα κολάζ από έργα τέχνης του Χοκουσάι ως κεντρικό στοιχείο της ταινίας. Η κάμερα γλιστράει σε μια τεράστια σειρά από πίνακες του Hokusai, ενώ παράλληλα καταγράφει την ιστορία του καλλιτέχνη και την εποχή στην οποία έζησε. Όπως εξηγεί ο αφηγητής, το αρχικό καλλιτεχνικό στιλ του Χοκουσάι γεννήθηκε από την επιθυμία του για ρεαλισμό και με αυτόν τον τρόπο επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τις σύγχρονες δυτικές μορφές τέχνης. Οι πίνακές του συχνά απεικόνιζαν είτε τους ανθρώπους σε ώρα εργασίας, (π.χ. αγρότες που φροντίζουν τα χωράφια τους), είτε πανέμορφες εικόνες της ιαπωνικής υπαίθρου (όπως στη σειρά χαρακτικών του με τίτλο «Τριάντα έξι όψεις του όρους Φούτζι»), και μια σειρά από ερωτογραφήματα μεταξύ άλλων.

Σκηνοθέτης: Χιρόσι Τεσιγκαχάρα. Σενάριο: Μακότο Γιοσικάβα. Αφηγητής: Γιόσι Κατό.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΑΣΚΤ – Κάθε Δευτέρα και Τετάρτη στις 8.00 μ.μ., ΑΙΘΟΥΣΑ ΝΤΕ ΚΙΡΙΚΟ, ΠΕΙΡΑΙΩΣ 256. Κάθε Παρασκευή, στις 8.00 μ.μ., Κινηματογραφική Λέσχη

Υπεύθυνη προγράμματος Μαρία Μαμαλίγκα