Εκδόσεις ΑΣΚΤ (Σελίδα υπό Κατασκευή)

Έρευνα υλικού και σύνταξη βιογραφικών σημειωμάτων: Αφροδίτη Κούρια, Ναυσικά Πανσελήνου

Εισαγωγή: Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα

Επιμέλεια έκδοσης: Λεώνη Βιδάλη

Σχεδίαση έκδοσης και καλλιτεχνική επιμέλεια: Θανάσης Εξαρχόπουλος

Έτος: 1990

Σελ.: 208

ISBN: 9608507103

Επιμέλεια έκδοσης: Νίκος Δασκαλοθανάσης

Σημείωση: Περιλαμβάνεται πίνακας περιεχομένων & αλφαβητικό ευρετήριο καλλιτεχνών.

Έκθεση: Αθήνα, ΑΣΚΤ, «Το Εργοστάσιο», 28 Ιουλίου – 31 Οκτωβρίου 2004

Έτος: 2004

Σελ.: 187

ISBN: 9608697719

Συγγραφείς: Μιχαήλ Σταθόπουλος, Βασίλειος Σταυριανέας

Έτος: 2006

Σελ.: 116

ISBN: 9608697751

Η νομική θεμελίωση της κυριότητας της ΑΣΚΤ επί του κτιρίου των οδών Πατησίων και Τοσίτσα στην αντιδικία με το ΕΜΠ. Επιπλέον, το χρονικό της ιστορικής διαδρομής της καλλιτεχνικής και τεχνικής εκπαίδευσης στη χώρα μας, ιδίως κατά τα πρώτα εκατό χρόνια από την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους.

Επιστημονική επιμέλεια έκδοσης – εισαγωγή: Νίκος Δασκαλοθανάσης

Μετάφραση: Ελεάννα Πανάγου

Έτος: 2006

Σελ.: 391

ISBN: 960-86977-4-3

Η ανθολογία περιλαμβάνει τα σημαντικότερα κείμενα που συγκροτούν τη θεωρία της μινιμαλιστικής και της εννοιολογικής τέχνης γραμμένα κυρίως από τους ίδιους τους καλλιτέχνες που συμμετείχαν στις μείζονες καλλιτεχνικές ρήξεις της δεκαετίας του 1960. Η σημασία των κειμέ­νων της παρούσας Ανθολογίας -που πρωτοδημοσιεύονται στον ταραγμένο ορίζοντα των πολιτικών αιτη­μάτων της εξεγερμένης νεολαίας της δεκαετίας του 1960- δεν είναι αποκλειστικά και μόνο ιστορική: οι ιδέες που κυοφορούνται εδώ, συνεχίζουν να επηρεά­ζουν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, την τέχνη, αλλά και τις αντιλήψεις της εποχής μας. Και αυτός είναι ο ουσια­στικός λόγος για τον οποίο η ανάγνωση τούτων των κειμένων παραμένει και σήμερα απολύτως επίκαιρη.

Επιστημονική επιμέλεια έκδοσης – εισαγωγή: Παναγιώτης Πούλος

Μετάφραση: Ε. Γιαννοπούλου, Δ. Κοκκινίδης, Μ. Καρρά, Μ. Μάτσας, Κ. Μιτσοτάκη, Ι. Ναούμ, Ν. Πανσελήνου, Π. Σιετή, Γ. Φαράκλας

Έτος: 2006

Σελ.: 551

ISBN: 960-86977-3-5

Δεκαπέντε κείμενα που διαμόρφωσαν την αισθητική προβληματική του εικοστού αιώνα. Η ανθολογία προτείνει ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων από πέντε διαφορετικές θεωρητικές, λογοτεχνικές και φιλοσοφικές παραδόσεις, την αγγλική, την αμερικανική, την αυστριακή, τη γαλλική και τη γερμανική.

Η παρούσα ανθολογία υιοθετεί μια κριτική απόσταση απέναντι σε ορισμένες παραδοσιακές αισθητικές και φιλοσοφικές κατηγορίες (μίμηση, παράσταση, έκφραση, καλαισθησία, αισθητική στάση, φαντασία, μεγαλοφυία. μνημείο, φόρμα, μνήμη, χρόνος)· θέτει ερωτήματα που αναφέρονται στη μακρόχρονη παράδοση της φιλοσο­φίας της τέχνης (ορισμός και ιστορικότητα του έργου αισθητική εμπειρία, καλλιτεχνική δημιουργία)’ επιχειρεί να προσδιορίσει την εμβέλεια της έννοιας του «μοντέρνου».

Έτσι, μέσα από εκ πρώτης όψεως αντικρουόμενες μεθο­δεύσεις, αναδύεται μια θεώρηση της τέχνης απαλλαγμέ­νη από τα νεοκλασικά και τα ρομαντικά πρότυπα ανά­λυσης. Σύμφωνα με αυτή τη θεώρηση, η τέχνη είναι -όπως η γλώσσα- μια μορφή ζωής, η οποία προσδιορίζεται ως κατεξοχήν εκφραστική και χαρακτηρίζεται από το σύνο­λο των συνδιαλλαγών της με το κοινό της, καθώς και με τις υπόλοιπες συμβολικές δραστηριότητες του ανθρώπου. Την έννοια αυτή καλείται με τη σειρά του να αξιοποιήσει ή να αμφισβητήσει ο 21ος αιώνας.

Συγγραφέας: Richard Wollheim

Επιστημονική επιμέλεια έκδοσης – επιλεγόμενα: Παναγιώτης Πούλος

Μετάφραση: Γιάννης Παπαδημητρίου

Έτος: 2009

Σελ.: 445

ISBN: 978-960-6842-05-4

Έξι συμπληρωματικά δοκίμια και μια εμπλουτισμένη βιβλιογραφία περιλαμβάνονται στη δεύτερη έκδοση του έργου, η οποία δημοσιεύτηκε το 1980 και αποτελεί τη βάση για την παρούσα έκδοση. Τα δοκίμια αυτά εξετάζουν κριτικά την αποκαλούμενη “θεσμική θεωρία της τέχνης”, τον αισθητικό ρόλο που ενδέχεται να παίζουν τα κριτήρια ταυτότητας για τα έργα τέχνης, τη λειτουργία της κριτικής δραστηριότητας, της αναπαράστασης και της διά των αισθήσεων αντίληψης, καθώς και ένα ζήτημα το οποίο είχε σκοπίμως παραλειφθεί από την πρώτη έκδοση: τη φύση της αισθητικής αξίας. Επιπροσθέτως, και με την ελπίδα ότι η ελληνική έκδοση της “Τέχνης και των αντικειμένων της” θα αποτελέσει έναν χρήσιμο οδηγό για όποιον ενδιαφέρεται να προσεγγίσει σήμερα τα θεωρητικά προβλήματα που εγείρουν τόσο οι επιμέρους τέχνες (ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, αρχιτεκτονική, μουσική, ποίηση, θέατρο κ.ά.) όσο και κριτική θεώρηση συγκεκριμένων έργων τέχνης, στα “Επιλεγόμενα” και τις σημειώσεις του επιμελητή της έκδοσης καταβάλλεται προσπάθεια να συνδεθούν οι παράμετροι της μελέτης του Βόλχαϊμ με διακυβεύματα που απορρέουν από τις σύγχρονες αναζητήσεις της φιλοσοφίας, της θεωρίας και της ιστορίας της τέχνης.

Συγγραφέας: Raymonde Moulin

Επιστημονική επιμέλεια: Νίκη Λοϊζίδη

Μετάφραση: Χρύσα Δραντάκη

Έτος: 2009

Σελ.: 180

ISBN: 978-960-6842-08-5

Στην παρούσα μελέτη, η Ρεϋμόντ Μουλέν καταγράφει με εμβρίθεια και οξυδέρκεια τις βαθιές εσωτερικές αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τους καλλιτεχνικούς θεσμούς αλλά και τις αισθητικές αξίες της Δύσης στη σύγχρονη εποχή. Οι “πολυπολιτισμικές” εκδηλώσεις, η θεσμοθέτηση νέων διεθνών μπιενάλε και διεθνών αγορών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, αποτελούν αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα, η οποία, ωστόσο, δεν εμποδίζει στο ελάχιστο την καθαρά δυτική κηδεμονία όλων των σημαντικών δικτύων που έχουν σχέση με την (παγκοσμιοποιημένη πλέον) αγορά της τέχνης. Οι θέσεις της Μουλέν αναδεικνύονται με την παραδειγματική ανάλυση του θεσμικού, νομικού και φορολογικού πλαισίου καθώς και των νέων προσανατολισμών της αγοράς της τέχνης στη χώρα που γνωρίζει άριστα τη Γαλλία.

Συγγραφέας: Matei Calinescu

Πρόλογος – επίβλεψη: Νίκη Λοϊζίδη

Μετάφραση: Ανδρέας Παππάς

Έτος: 2011

Σελ.: 427

ISBN: 978-960-6842-12-2

Αν και η ακαδημαϊκή θητεία του στην Αμερική βοήθησε καθοριστικά στην ενασχόλησή του με το ευρύτατα συζητούμενο τότε ζήτημα της σχέσης μεταξύ της νεωτερικότητας και του μοντερνισμού, η ιστοριογραφική και ταυτόχρονα ερμηνευτική προσέγγιση που επιχειρεί ο Calinescu σχετικά με τους όρους μοντερνισμός, πρωτοπορία, παρακμή, κιτς είναι προϊόν πολύμοχθης έρευνας, η οποία, σε ό, τι αφορά κυρίως τη διαμάχη “Αρχαίων” και “Μοντέρνων”, διατρέχει την πολιτισμική ιστορία της Δύσης, φτάνοντας έως τον Μεσαίωνα και την Αρχαιότητα. Έχοντας, ως ευρωπαίος στοχαστής, βαθιά συνείδηση του χρόνου και των δραματικών “επιταχύνσεων” της Νεότερης Ιστορίας, ο Calinescu προσπαθεί να αναλύσει με όσο το δυνατόν περισσότερη διαύγεια έννοιες και όρους που υποτιμήθηκαν (όπως ο όρος πρωτοπορία/avant-garde) ή ακόμα και αγνοήθηκαν από την αμερικανική κριτική. Αντίθετα με τις θέσεις που υιοθετήθηκαν εδώ και δεκαετίες από θεωρητικούς του Νέου Κόσμου, ο Calinescu είδε την πρωτοπορία όχι ως απλό συνώνυμο της μοντέρνας καλλιτεχνικής έκφρασης, αλλά ως ακραία αισθητική και ιδεολογική έκφραση της νεωτερικότητας, ως την πλέον οριακή και ταυτόχρονα αυτοκαταστροφική από τις “όψεις” της. Η αισθητική, βέβαια, προσέγγιση των φαινομένων που εξετάζει δεν τον φέρνει αντιμέτωπο με ιστορικού-κοινωνικού χαρακτήρα ερωτήματα, όπως γιατί οι συνθήκες που οδήγησαν την ευρωπαϊκή πρωτοπορία στην καλλιέργεια μιας βαθύτατης “κουλτούρας της κρίσης” δεν διαμορφώθηκαν, αντίστοιχα, και στην Αμερική. Εντούτοις, η προσέγγισή του στη χρονική και εννοιολογική οριοθέτηση της νεωτερικότητας και της σχέσης της με την πρωτοπορία, αν και σε μερικά σημεία αρκετά σχηματική, χαρακτηρίζεται από κριτική ευστοχία και βαθιά εξοικείωση με την ιστορία των ευρωπαϊκών ιδεών κατά τους δύο τελευταίους αιώνες.

Συγγραφέας: Nicolas Bourriaud

Μετάφραση – Επιστημονική επιμέλεια: Δημήτρης Γκινοσάτης

Έτος: 2014

Σελ.: 118

ISBN: 978-960-6842-17-7

Στη Μεταπαραγωγή ο συγγραφέας προσπαθεί να δείξει ότι η ενορατική σχέση των καλλιτεχνών με την ιστορία της τέχνης υπερβαίνει σήμερα αυτό που ονομάζουμε «τέχνη της ιδιοποίησης», η οποία συνεπάγεται και εξυπονοεί μία ιδεολογία της ιδιοκτησίας/κυριότητας, και προχωράει προς μια κουλτούρα της χρήσης μορφών, μια κουλτούρα της διαρκούς δραστηριότητας των σημείων που βασίζεται σ’ ένα συλλογικό ιδεώδες: το μοιράζεσθαι. Το Μουσείο, όπως και η ίδια η Πόλη, αποτελεί για τους καλλιτέχνες έναν κατάλογο μορφών, στάσεων και εικόνων — πρόκειται για έναν συλλογικό εξοπλισμό από όπου όλοι είναι σε θέση να αντλήσουν, όχι για να υποταχθούν στην αυθεντία του, αλλά για να τον χρησιμοποιήσουν ως μία δεξαμενή εργαλείων που θα τους επιτρέψει να διερευνήσουν τον σύγχρονο κόσμο. […] Επιδίωξή του δεν είναι να αναπτύξει και να εικονογραφήσει μία σειρά από αφηρημένες ιδέες μέσω μιας «γενιάς» καλλιτεχνών, αλλά να κατασκευάσει ιδέες στον απόηχο του έργου τους. Στοχάζεται μαζί τους. Αυτό, το δίχως άλλο, είναι η φιλία, με την έννοια που της προσέδιδε ο Μισέλ Φουκό.

Συγγραφέας: Lev Manovich

Επιστημονική επιμέλεια: Μάνθος Σαντοριναίος

Μετάφραση: Θοδωρής Δρίτσας, Κώστας Σπαθαράκης

Έτος: 2016

Σελ.: 471

ISBN: 978-960-6842-23-8

Ο ψηφιακός τρόπος μίμησης της παραγωγής της βιομηχανικής εποχής, σχεδόν σε όλους τους επαγγελματικούς χώρους, είναι εύχρηστος, πιο γρήγορος, ακριβής, αποτελεσματικός και ιδιαίτερα φθηνός. Παράλληλα όμως η ψηφιακή τεχνολογία εικονογραφεί δύσκολες μαθηματικές έννοιες, εμφανίζει με εικο­νικό τρόπο αρχεία μεγάλων δεδομένων και ερευνητικά αποτελέσματα ή επε­ξεργάζεται σε βάθος υλικά και αρχεία κάθε υφής. Όλα αυτά βοηθούν στη δημιουργία νέων σκέψεων, νέων δομών, νέων θεωριών, νέων ορολογιών. Πόσο σημαντικός είναι αυτός ο χώρος και πόσο έχουμε αξιοποιήσει επαρκώς τα ειδικά αυτά χαρακτηριστικά εκτός των πολύ εξειδικευμένων χώρων έρευνας; Μήπως τελικά υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης;      Αυτήν την κατάσταση αντιλαμβάνεται ο συγγραφέας δείχνοντας ότι πολλά στοι­χεία δεν είναι καινούργια αλλά κυρίως μη εκμεταλλεύσιμα. Αναδεικνύει τις νέες ιδιότητες των νέων μέσων, ξεκαθαρίζει τις διασυνδέσεις τους με τα παλαιότερα και ορίζει τους νέους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες. Δημιουργεί ένα διακριτό σύστημα ερμηνείας το οποίο προφυλάσσει τόσο τον ερευνητή, όσο και τον δημιουργό για να μην υποκύψουν στην παγίδα του εύκο­λου, του απατηλού, του ψεύτικου, του εντυπωσιακού, των gadgets, που έχουν γίνει συνώνυμα του ψηφιακού πολιτισμού, αφού παρέχουν απίθανες δυνατότητες και εντυπωσιακά τρυκ. Ο συγγραφέας απομυθοποίησε το μέσο και τις διαδόσεις θετικές ή αρνητικές που το ακολουθούσαν. Αποδεικνύει ότι προϋπήρχε ένα μεγάλο μέρος ιδεών που αποκτούν τώρα μια σημαίνουσα θέση και απομονώνει και μεγεθύνει τα βασικά σημεία που κατά την άποψή του πρέπει να ερευνηθούν. Συνδυάζει το χώρο της θεωρίας και της τεχνολογίας. Δεν εξετάζει το φαινόμενο με τη λογική της συνεχούς εξέλιξης και της καινοτομίας με το νόμο του «disruptive innovation» κατά τους Christensen και Bower, ούτε με τη θριαμβολογία της μελλοντολογίας. Κυρίως μελετά τα σημεία σύγκλησης (διασύνδεσης) των παλαιών και νέων μέσων προβάλλοντας όχι τόσο τα ίδια τα μέσα, όσο την ανάγκη του ανθρώπου για αφήγηση με τα μέσα που διαθέτει σε κάθε εποχή… Το βιβλίο του Manovich πετυχαίνει κάτι απλό, δείχνει με πρακτικό τρόπο την άλλη πλευρά, αυτήν του αναστοχασμού καλώντας τον κάθε ενδιαφερόμενο, να αξιοποιήσει σωστά τη νέα κατάσταση με στόχο να ανακαλύψει και να περιγράψει το μέχρι τώρα μη περιγράψιμο.

Συγγραφέας: Nicolas Bourriaud

Μετάφραση – Επιστημονική επιμέλεια: Δημήτρης Γκινοσάτης

Έτος: 2022

Σελ.: 248

ISBN: 978-960-6842-30-6

Ο μετανάστης, ο εξόριστος, ο τουρίστας, ο αστεακός περιηγητής αποτελούν, παρ’ όλα αυτά, τις κατ’ εξοχήν αντιπροσωπευτικές μορφές της σύγχρονης κουλτούρας. Παραμένοντας στο ορολογικό πεδίο της βοτανικής και του φυτικού βασιλείου, Θα λέγαμε πως το υποκείμενο των αρχών του 21ου αιώνα μοιάζει με εκείνους τους ελικτικούς φυτικούς οργανισμούς, οι οποίοι δεν εξαρτώνται από μία και μοναδική ρίζα για να βλαστήσουν, αλλά τουναντίον εξελίσσονται προς όλες τις κατευθύνσεις, σε όποιες επιφάνειες τους προσφέρουν ot περιστάσεις… κατά το παράδειγμα του κισσού. Σε αντίθεση με τα φυτά των οποίων η ανάπτυξη καθορίζεται αποκλειστικά και μόνο από τη ρίζωσή τους σε ένα οριοθετημένο έδαφος μέσω υπόγειων, πρωτογενών ριζών, ο Κισσός ο Ελικτικός ανήκει σε εκείνη την οικογένεια φυτών με υπέργειες, επιγενείς ρίζες, τις οποίες αυτά αναπτύσσουν καθώς εξελίσσονται, εν κινήσει. Ο ελικτικός οργανισμός… μεταφράζει, μεταγλωττίζει, μετασκευάζει τον εαυτό του πάντοτε σε συνάρτηση με το χώρο στον οποίο κινείται. Κατ’ αυτήν την έννοια, το επίθετο «ελικτικός»… μοιάζει να συνοψίζει το καθεστώς του σύγχρονου αυτού υποκειμένου, το οποίο ταλαντεύεται μεταξύ της ανάγκης για εγκαθίδρυση δεσμών και της τάσης για εκρίζωση, μεταξύ ενικοποίησης και παγκοσμιοποίησης, μεταξύ διατήρησης της ταυτότητας και ανοίγματος προς την ετερότητα. […] Η σύγχρονη τέχνη παρέχει νέα μοντέλα ευδοκίμησης γι’ αυτόν τον τύπο υποκειμένου σε κατάσταση διαρκούς εκρίζωσης και επαναρίζωσης, καθότι αποτελεί ένα πραγματικό πειραματικό εργαστήριο παραγωγής ταυτοτήτων.

Συγγραφέας: Nicolas Bourriaud

Μετάφραση – Επιστημονική επιμέλεια: Δημήτρης Γκινοσάτης

Έτος: 2014

Σελ.: 158

ISBN: 978-960-6842-18-14

Η καλλιτεχνική δραστηριότητα δεν αποτελεί μία αμετάβλητη ουσία, αλλά ένα παιχνίδι του οποίου οι μορφές, οι τροπικότητες και οι λειτουργίες μεταβάλλονται και εξελίσσονται ανάλογα με την εκάστοτε εποχή και το εκάστοτε κοινωνικό συγκείμενο. Αποστολή του κριτικού είναι να μελετήσει εκ του σύνεγγυς αυτήν τη δραστηριότητα καθώς εξελίσσεται σε ενεστώτα χρόνο.
[…] Έπειτα από τη σφαίρα των σχέσεων μεταξύ Ανθρωπότητας και θεότητας, εν συνεχεία μεταξύ Ανθρωπότητας και αντικειμένου, η καλλιτεχνική πρακτική εστιάζεται πλέον στη σφαίρα των διανθρώπινων σχέσεων. Αυτό μαρτυρεί η τρέχουσα καλλιτεχνική δραστηριότητα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990: ο καλλιτέχνης επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στις σχέσεις που πυροδοτεί το έργο του μεταξύ των παραληπτών του ή στην επινόηση μοντέλων κοινωνικότητας. Αυτός ο συγκεκριμένος τύπος παραγωγής δεν προσδιορίζει μονάχα ένα ιδεολογικό και πρακτικό πεδίο, αλλά και μία σειρά από νέους μορφικούς τομείς.

Συγγραφέας: Philip Guston

Επιμέλεια – εισαγωγή – μετάφραση – κείμενα – ομιλίες/συνεντεύξεις: Γιάννης Κονταράτος

Έτος: 2014

Σελ.: 80

ISBN: 978-960-6842-16-0