Ο Ανδρέας Γιακουμακάτος είναι Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας, Κριτικής Ανάλυσης και Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής. Γεννήθηκε στη Νίκαια Αττικής και σπούδασε μουσική στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών και στην Κρατική Ακαδημία «Luigi Cherubini» της Φλωρεντίας. Φοίτησε στις αρχιτεκτονικές σχολές της Φλωρεντίας και της Βενετίας και εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή του στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ. Ανέπτυξε ερευνητική δραστηριότητα και δίδαξε ιστορία της αρχιτεκτονικής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Φλωρεντίας από το 1981 ως το 2001. Στη συνέχεια δίδαξε ιστορία και θεωρία της αρχιτεκτονικής ως μέλος ΔΕΠ του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ διατέλεσε συντονιστής του μεταπτυχιακού προγράμματος Μουσειολογίας του ΑΠΘ. Παράλληλα και από την έναρξη λειτουργίας του Τμήματος Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (2006) διδάσκει ιστορία και θεωρία της αρχιτεκτονικής με αντικείμενο από την Αναγέννηση ως τη σύγχρονη εποχή τόσο στο προπτυχιακό όσο και στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος. Το 2010 εξελέγη καθηγητής Ιστορίας, κριτικής ανάλυσης και θεωρίας της Αρχιτεκτονικής στην ΑΣΚΤ. Σήμερα διευθύνει το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στην Ιστορία της Τέχνης του Τμήματος Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης ΑΣΚΤ.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 ίδρυσε και διηύθυνε στη Φλωρεντία τον εκδοτικό οίκο «Aletheia», με αντικείμενο τον νεοελληνικό πολιτισμό. Το 1986 υπήρξε σύμβουλος της Μελίνας Μερκούρη για την πραγματοποίηση της Φλωρεντίας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Έχει συνεργαστεί με τη μεγάλη Enciclopedia Italiana Treccani για θέματα αρχιτεκτονικής και τέχνης. Έχει μεταφράσει και επιμεληθεί βιβλία από τα ελληνικά στα ιταλικά και αντιστρόφως. H μετάφραση του βιβλίου Το μέλλον του ‘κλασικού’ του Salvatore Settis (εκδόσεις Νεφέλη, 2006) απέσπασε το βραβείο του Υπουργείου Εξωτερικών της Ιταλίας (2008). Είναι μέλος της Associazione Nazionale di Studi Neogreci.

Από το 1982 είναι συνεργάτης και ειδικός σύμβουλος των επιθεωρήσεων «Αρχιτεκτονικά Θέματα» και «Θέματα Χώρου + Τεχνών» και από το 1987 συνεργάτης της εφημερίδας «Το Βήμα» για ζητήματα αρχιτεκτονικής και πολιτισμού. Διατέλεσε ιδρυτής και πρώτος συντονιστής της ελληνικής ομάδας του Docomomo, επίτροπος της Ελλάδας στη Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας (μονογραφική συμμετοχή Κυριάκου Κρόκου) και διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής του οποίου υπήρξε ιδρυτικό μέλος.

Το 1993 συνεργάστηκε με τον μουσικολόγο Απόστολο Κώστιο για την πραγματοποίηση της έκθεσης Δημήτρη Μητρόπουλου στο Θεατρικό Μουσείο της Σκάλας του Μιλάνου. Έχει συνεργαστεί με πολλούς ελληνικούς δημόσιους φορείς καθώς και με πλειάδα ξένων μορφωτικών ινστιτούτων και πρεσβειών στην Αθήνα, για την υλοποίηση πολιτισμικών γεγονότων, διαλέξεων και εκθέσεων αρχιτεκτονικής (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Μπενάκη, Ινστιτούτο Goethe Αθηνών κ.λπ.). Το 2019 διοργάνωσε στην Αθήνα το διεθνές συνέδριο «Το Μπάουχαους και η Ελλάδα» στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 ετών από την ίδρυση του Σχολείου της Βαϊμάρης.

Το 2005 ο Πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Carlo Azeglio Ciampi τού απένειμε τον τίτλο του Ιππότη της Ιταλικής Δημοκρατίας για τη διακρατική προσφορά του στο χώρο της παιδείας και του πολιτισμού. Το 2007 ανέπτυξε ερευνητική δραστηριότητα στο Βερολίνο, με υποτροφία του γερμανικού κράτους. Το 2008 δίδαξε, ως επισκέπτης καθηγητής, στο διδακτορικό πρόγραμμα της Σχολής Αρχιτεκτόνων της Βαρκελώνης. Από το 2010 συνεργάζεται με το GEIDAI (Tokyo University of the Arts) όπου διδάσκει και αναπτύσσει επιτόπια έρευνα για την ιαπωνική αρχιτεκτονική. Από το 2012 διδάσκει περιοδικά στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου. Το 2018 δίδαξε στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σχεδιασμού σε ιστορικά κέντρα της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Federico II της Νάπολης.

Βιβλία του έχουν δημοσιευτεί από το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και από τις εκδόσεις Modulo, Νεφέλη, Libro, Καστανιώτης, Gutenberg, Καπόν, εκδόσεις Κτίριο. Οι δημοσιεύσεις του (βιβλία, ανακοινώσεις σε συνέδρια, άρθρα και κατάλογοι εκθέσεων στα ελληνικά και σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες) υπερβαίνουν τις 400. Υπήρξε επίσης αξιολογητής-εμπειρογνώμονας του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας και επιστημονικός υπεύθυνος ΑΣΚΤ ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων. Έχει διατελέσει μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και μέλος του Συμβουλίου Μουσείων του ίδιου Υπουργείου. Τον Οκτώβριο 2019 εξελέγη μέλος της αρχαιότερης στον κόσμο (1563) Ακαδημίας των Τεχνών της Φλωρεντίας.

Βιβλιογραφία